Pierwsze pismo

Tabliczka z pismem klinowym

Pierwsze pismo

Pierwszym pismem było pismo klinowe stworzone zostało one przez Sumerów w ok. 3500 r p.n.e

Pierworotnie było ono złożone rysunkowo i przedstawiały jakiś przedmiot albo jeden charakterystyczny ich element. Na początku ten system był ideograficzny czyli obrazkowy, każdy znak miał znaczenie podstawowe, do którego dochodziły znaczenia poboczne. Nazwa pisma pochodzi od kształtu znaków odciskanych na glinianych tabliczkach za pomocą kawałka trzciny. Jego powstanie w 3500r p.n.e. było związane z koniecznością tworzenia rozmaitych inwentarzy, rachunków, testamentów i ogólnie do administracji. Do największego rozkwitu doszło w XIV-XIII w. p.n.e. z uwagi na wagę języka akadyjskiego na Bliskim Wschodzie, w którym było zapisywane. Pismo klinowe używane było aż do okresu panowania na Bliskim Wschodzie hellenistycznej dynastii Seleucydów w II w. p.n.e.

Ewolucja znaku „głowa”: 1 – 3000 p.n.e., 2 – 2800 p.n.e., 3,4 – 2600 p.n.e., 5 – koniec 3 tysiąclecia p.n.e., 6 – staroasyryjski i hetycki na początku 2 tysiąclecia p.n.e., 7 – asyryjski na początku 1 tysiąclecia p.n.e.

Mapa ważniejszych stanowisk archeologicznych na których znaleziono archiwa z tekstami zapisanymi pismem klinowym

Początkowo pismo miało charakter obrazkowy, czyli piktograficzny, a to wyklucza rozpoznanie języka, w jakim były wyrażane treści, stąd też nie może ono pomóc w identyfikacji ludu, który je tworzył. Stopniowo piktogramy przekształciły się w system pisma wyrazowo-sylabowego, czyli ideograficzno-zgłoskowego. Na etapie pisma ideograficznego znaków było bardzo dużo – ok. 2 tysięcy. Z czasem jednak coraz bardziej upraszczano formę zapisu, rezygnując z wielu szczegółów graficznych, zastępując obrazki kreskami w układzie pionowym i poziomym, w efekcie czego pismo przekształciło się w system zapisu kreskowego, a liczba znaków uległa redukcji do ok. 500

Na czym pisali ?

Pisali oni na miękkiej glinie rylcem ze ściętej łodygi trzciny, mającej przekrój trójkątny, po dokonaniu zapisu pozostawał ślad w postaci klina i to o różnym wyglądzie w zależności od sposobu nachylenia i siły nacisku rylca przez pisarza. Determinantami były materiał – glina, oraz rysik o trójkątnym przekroju.

Historia odczytywania pisma kilnowego

Kwestia inskrypcji zapisanych systemem pisma klinowego przedstawia się rozmaicie. Nie można było robić żadnych założeń co do natury języka. Jeśli pojawiały się teksty dwujęzyczne, to obie wersje były redagowane w różnych systemach pisma klinowego toteż obie były nie do odczytania.

Odczytanie pisma klinowego ułatwił trójjęzyczny napis (staroperski, nowoelamicki i babiloński) pochodzący z inskrypcji z Behistun, który zawierał imiona królów i nazwy własne. Inskrypcję tę odkrył w 1836 brytyjski asyrolog Sir H.C. Rawlinson. Pierwsze próby odczytania pisma klinowego (staroperski) podjął G.F. Grotefend (1802), prace ukończono w 1838. W 1853 odczytano pismo nowoelamickie, a w 1857 - pismo babilońskie (cztery niezależne odczytania).

Do kiedy przetrwało i jak je wykorzystano ?

Pismo klinowe przetrwało do końca I tysiąclecia p.n.e. Używali go, przystosowując do swego języka: Babilończycy (2. połowy III tysiąclecia p.n.e.), Asyryjczycy, Huryci, Hetyci, Urartyjczycy, Elamici z czasów Achemenidów (pismo alfabetyczno-sylabiczne). Semiccy mieszkańcy Ugarit (XV w. p.n.e.) utworzyli własne klinowe pismo alfabetyczne.

Źródła:

• http://pl.wikipedia.org/wiki/Pismo_klinowe
• http://portalwiedzy.onet.pl/67995,,,,klinowe_pismo,haslo.html
• http://sciaga.pl/tekst/51961-52-osiagniecia_cywilizacyjne_starozytnej_mezopotamii
• http://www.bryk.pl/wypracowania/historia/staro%C5%BCytno%C5%9B%C4%87/3795-dzieje_pisma_klinowego.html
• http://www.historycy.org/index.php?showtopic=615
• http://portalwiedzy.onet.pl/67995,1,1,1,galeria.html
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Cuneiform_sign_SAG.svg
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Cuneiform_script2.jpg
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Cuneiforme_sites.svg